De werking van ashwagandha bij diabetes, Alzheimer en andere aandoeningen

Wat is ashwagandha?

Ashwagandha, ook wel Withania Somnifera, Indiase Ginseng of winterkers genoemd, is één van de belangrijkste kruiden uit de traditionele Ayurvedische gezondheidsleer. Traditioneel wordt, met name de wortel, ingezet bij aandoeningen als zwakte, vermagering, impotentie en vroegtijdige veroudering. De naam ‘Ashwagandha’ komt uit het Sanskriet en betekent grofweg ‘geur van het paard’, verwijzend naar zowel de geur als zijn potentiële vermogen om de levenskracht te vergroten.¹

Waar zetten we ashwagandha voor in?

Dit kruid zet men over het algemeen in als tonicum en adaptogeen, omdat het een stimulerende werking heeft op je energie, stress en daarnaast angst kan verminderen. Daarnaast zijn er aanwijzingen dat het kruid gunstig kan zijn voor bepaalde vormen van kanker en de ziekte van Alzheimer.

Ashwagandha wordt traditioneel ingezet voor de behandeling van:

• Stress
• Angst
• Bijnieruitputting
• Veroudering
• Pijnklachten
• Huidaandoeningen
• Diabetes type 2
• Artritis
• Epilepsie
• Vruchtbaarheidsproblemen

Wat zijn de gezondheidsvoordelen van ashwagandha?

Wetenschappelijke studies suggereren dat ashwagandha gunstig kan zijn voor een aantal aandoeningen.

Ashwagandha bij stress en angst

Ashwagandha staat bekend om zijn vermogen om stress te verminderen. Het is geclassificeerd als een adaptogeen, een stof die het lichaam onder andere helpt om beter om te gaan met stress.

De adaptogeen lijkt te helpen bij het beheersen van chronische stress, omdat het de activiteit van de HPA-as vermindert. De HPA-as, of Hypothalamus-Pituitary-Adrenal-as (Hypothalamus-hypofyse-bijnier-as) genoemd, is het systeem dat onze stressrespons reguleert (zie figuur 1).  De HPA-as zorgt ervoor dat in stressvolle situaties de vecht-vlucht reactie activeert, waardoor onder andere het stresshormoon cortisol geproduceerd wordt.^2,3

Hoge en chronische stressniveaus hebben na verloop van tijd ernstige gezondheidseffecten, waaronder verminderde immuniteit, hoge bloeddruk, slapeloosheid, hartkloppingen en andere hartproblemen.

Uit verschillende onderzoeken is gebleken dat ashwagandha-extract kan helpen bij het verlichten van stress en angst. In een kleine placebogecontroleerde studie verminderde de waargenomen stress- en cortisolniveaus significant bij de deelnemers die gedurende 8 weken 250 of 600 mg ashwagandha-extract slikten.² Bovendien ondervonden de deelnemers die het extract slikten significante verbeteringen in de slaapkwaliteit in vergelijking met de placebogroep.

Een andere placebo-gecontroleerde studie onder 64 mensen met chronische stress, rapporteerden deelnemers die ashwagandha suppleerden gemiddeld 69 procent minder angst en slapeloosheid, vergeleken met 11 procent in de placebogroep.⁴

Lees hier meer over wat stress precies is.

Ashwagandha kan de slaap helpen verbeteren 

Ashwagandha wordt veel ingezet om een ​​goede nachtrust te bevorderen en er zijn aanwijzingen dat het kan helpen bij slaapproblemen. Uit onderzoek onder 50 volwassenen bleek bijvoorbeeld dat het dagelijks innemen van 600 mg ashwagandha-extract de slaapkwaliteit en mentale alertheid significant verbeterde in vergelijking met een placebogroep.⁵

Bovendien bleek uit een review van vijf hoogwaardige onderzoeken dat de wortel een klein maar significant positief effect had op de algehele slaapkwaliteit. Het gebruik verminderde de angstniveaus van mensen en bevorderde een alerter gevoel bij ontwaken.⁶

De onderzoekers merkten op dat de resultaten meer uitgesproken waren bij mensen met slapeloosheid en bij degenen die gedurende 8 weken of langer meer dan 600 mg per dag gebruikten.⁶

Ashwagandha vermindert mogelijk symptomen van psychische aandoeningen

Er zijn aanwijzingen dat ashwagandha de symptomen van psychische aandoeningen, waaronder depressie, kan helpen verminderen. Zo keken onderzoekers in één onderzoek naar de effecten van ashwagandha bij 66 mensen met schizofrenie die last hadden van depressie en angst.

Ze ontdekten dat deelnemers die gedurende 12 weken dagelijks 1000 mg Ashwagandha-extract slikten, een grotere vermindering van depressie en angstgevoelens hadden dan degenen die een placebo kregen.⁷ Bovendien suggereren de bevindingen van een andere studie dat het gebruik van het kruid de symptomen en stressgevoelens bij mensen met schizofrenie kan helpen verbeteren.⁸

Verder bleek uit een studie dat gestreste volwassenen die gedurende 60 dagen dagelijks 600 mg ashwagandha-extract suppleerden, 77 procent minder symptomen van depressie rapporteerden. De placebogroep rapporteerde een vermindering van 5 procent.⁹

Hoewel bovenstaande resultaten veelbelovend zijn voor de inzet van het kruid bij psychische aandoeningen, is er meer onderzoek nodig.

Ashwagandha bij diabetes type 2

Beperkt onderzoek suggereert dat ashwagandha voordelen kan hebben voor mensen met diabetes of hoge bloedsuikerspiegels. Zo bleek uit een overzicht van 24 studies, waaronder 5 klinische onderzoeken bij diabetespatiënten, dat suppletie met de wortel de bloedsuikerspiegel, hemoglobine A1c (HbA1c), insuline, bloedlipiden en oxidatieve stressmarkers significant verlaagde.¹⁰

Er zijn aanwijzingen dat bepaalde verbindingen in ashwagandha, waaronder withaferin A (WA), een krachtige anti-diabetische activiteit hebben en de cellen kunnen stimuleren om glucose uit de bloedbaan op te nemen.¹¹

Helpt Ashwagandha bij afvallen?

Een onderzoek uit 2017 suggereert dat ashwagandha nuttig kan zijn voor gewichtsverlies bij mensen met chronische stress.¹² Chronische stress zorgt voor verhoogde niveaus van het hormoon cortisol, wat op den duur voor een toename van buikvet kan zorgen.¹³

De gestreste volwassenen uit de studie kregen gedurende acht weken tweemaal daags ashwagandha-wortelextract of een placebo. Voor diegenen die het extract kregen, was er na vier en acht weken een significante vermindering van stressgevoelens meetbaar. Daarnaast toonden de deelnemers significante verbeteringen in lichaamsgewicht, body mass index (BMI), cortisolspiegels, welzijn en geluk.⁷

En zoals we weten is van de wortel aangetoond dat het de bloedsuikerspiegel en het cholesterolwaarde verbetert, wat ook van invloed kan zijn op gewichtsverlies. In een onderzoek uit 2000 verminderde suppletie met het kruid de bloedsuikerspiegel, LDL

cholesterol en triglyceriden aanzienlijk.¹⁴

Bovenstaand zijn interessante resultaten. Wat ze ons feitelijk vertellen is dat Ashwagandha helpt de factoren die voor gewichtstoename kunnen zorgen, verbeteren waardoor afvallen makkelijker wordt.

Ashwagandha kan inflammatie verminderen

Ashwagandha bevat verbindingen, waaronder withaferin A (WA), die ontstekingen in het lichaam kunnen helpen verminderen.¹⁵ Onderzoekers hebben ontdekt dat WA zich richt op ontstekingsroutes in het lichaam, waaronder signaalmoleculen genaamd nucleaire factor kappa B (NF-KB) en nucleaire factor erytroïde 2-gerelateerde factor 2 (Nrf2).

Dierstudies hebben aangetoond dat WA ook kan helpen de niveaus van ontstekingseiwitten zoals interleukine-10 (IL-10) te verlagen. IL-10 is een marker voor ontstekingsremming en behoort (naast IL-4 en IL-13) tot de groep van regulerende cytokinen.

Er zijn aanwijzingen dat de wortel ook bij mensen kan helpen bij het verminderen van ontstekingsmarkers. Ontstekingsmarkers worden aangetroffen in het bloed en vertellen ons dat er iets aan de hand is, bijvoorbeeld laaggradige inflammatie.

In een onderzoek uit 2008 namen volwassenen die stress ervaarden gedurende 60 dagen ashwagandha-extract. Als gevolg hiervan hadden ze een significante vermindering van C-reactief proteïne – een ontstekingsmarker –  in vergelijking  met degenen die een placebo gebruikten.⁴

In een ander onderzoek gaven onderzoekers COVID-19 patiënten 7 dagen lang tweemaal daags een Ayurvedisch medicijn met 0,5 gram van de wortel en andere kruiden. Dit verminderde het niveau van de ontstekingsmarkers CRP, IL-6 en TNF-α van de deelnemers in vergelijking met een placebo.¹⁶

Er zijn daarnaast aanwijzingen dat het kruid neuroprotectieve en ontstekingsremmende eigenschappen heeft. Inflammatie ligt ten grondslag aan veel gezondheidsproblemen en het verminderen van ontstekingen kan het lichaam beschermen tegen tal van aandoeningen.

Ashwagandha bij artritis en gewrichtspijn

Naast dat ashwagandha enkele ontstekingsremmende eigenschappen heeft, kan het ook werken als pijnstiller. Het zorgt namelijk dat pijnsignalen minder frequent langs je centrale zenuwstelsel reizen.

Zo vond een kleine studie uit 2015 onder 125 mensen met gewrichtspijn, dat het kruid inzetbaar is als potentiële behandelingsoptie voor reumatoïde artritis.¹⁷

Ashwagandha bij neurodegeneratieve aandoeningen

Het International Institute of Herbal Medicine (IIHM) heeft een overzicht gemaakt van studies naar het vermogen van ashwagandha om hersenfunctieverlies te vertragen of voorkomen.¹⁸ Met name bij mensen met neurodegeneratieve aandoeningen zoals de ziekte van Alzheimer, Huntington en de ziekte van Parkinson.

Naarmate deze aandoeningen ontwikkelen, raken delen van de hersenen en bijbehorende verbindingspaden beschadigd, wat leidt tot verlies van geheugen en functie. Dierstudies uitgevoerd door IIHM suggereren dat behandeling met Ashwagandha tijdens de vroege ziektestadia mogelijk bescherming kan bieden.

Ashwagandha bij kanker

Hetzelfde onderzoek als hierboven beschrijft ook een paar veelbelovende onderzoeken die aantonen dat ashwagandha de celgroei bij bepaalde vormen van kanker kan stoppen.¹⁸ Dit omvat het verminderen van longtumoren in dierstudies.

Hoe ashwagandha in te nemen

De dosering van ashwagandha en de manier waarop je het inzet hangt af van de aandoening die je hoopt te behandelen. Er is geen standaarddosering op basis van klinische onderzoeken omdat vrijwel ieder onderzoek andere doseringen gebruikt. Zo wordt in een onderzoek gesuggereerd dat het nemen van 250-600 mg per dag stress kan verminderen, terwijl andere studies veel hogere doseringen hebben gebruikt.²  Met name doordat er zulke verschillen zitten in de gebruikte doseringen, maakt dat er meer onderzoek nodig is naar de wortel.

Over het algemeen bevatten capsules tussen de 250 en 500 mg ashwagandha extract. Het kruid komt in de vorm van een capsules, poeder en vloeibaar extract.

Is ashwagandha veilig om te nemen?

Ashwagandha wordt over het algemeen goed verdragen in kleine tot middelgrote doseringen. Er zijn echter niet genoeg langetermijnstudies gedaan om mogelijke bijwerkingen op de lange termijn te onderzoeken. Toch is het van belang om enkele opmerkingen, waarschuwingen en voorzorgsmaatregelen voor aanvang van het gebruik te vermelden:

• Voor zwangere vrouwen wordt afgeraden om Ashwagandha te nemen, er is enig bewijs dat hogere doseringen het risico op een miskraam vergroten.¹⁹
• Door de vertragende werking op het centraal zenuwstelsel, heeft dit een mogelijke interactie met verdovingen en medicatie toegediend tijdens en na operaties. Het wordt dan ook aangeraden ten minst 2 weken voor een operatie geen ashwagandha in te nemen.
• Ashwagandha kan leiden tot een actiever immuunsysteem. Dit kan de symptomen van auto-immuunziekten zoals MS en lupus verminderen

Heeft ashwagandha bijwerkingen?

Zoals hierboven al vermeld wordt de wortel over het algemeen goed verdragen in kleine tot middelgrote doseringen. Er zijn echter niet genoeg langetermijnstudies geweest om mogelijke bijwerkingen goed te onderzoeken.

Overdosering van ashwagandha kan spijsverteringsproblemen, diarree, misselijkheid en braken veroorzaken. Dit kan komen door irritatie van het darmslijmvlies.²⁰

Tot slot

Ashwagandha is één van de belangrijkste kruiden in de Ayurvedische geneeskunde met een breed spectrum aan gezondheidsvoordelen.

Tot nu toe zijn veel van de onderzoeken uitgevoerd op kleine groepen, op dieren of hebben gebreken in hun ontwerp. Om deze reden kunnen onderzoekers nog niet met zekerheid zeggen dat het onderdeel kan zijn van een effectieve behandeling. Er is simpelweg meer onderzoek nodig. Dat gezegd hebbende is ashwagandha extract absoluut veelbelovend, niet voor niets is het al duizenden jaren gemeengoed binnen de Ayurveda. Wil jij het kruid inzetten als onderdeel van een behandeling? Neem dan altijd contact op met een (orthomoleculair) therapeut of je vaste behandelaar.

Referenties

1. Sriperumbuduri, S., Umar, M. S., Lajoie-Starkell, G., Fairhead, T. R., & Hiremath, S. (2020). Ashwagandha and Kidney Transplant Rejection. Kidney International Reports, 5(12), 2375-2378.
2. Salve, J., Pate, S., Debnath, K., & Langade, D. (2019). Adaptogenic and anxiolytic effects of ashwagandha root extract in healthy adults: a double-blind, randomized, placebo-controlled clinical study. Cureus, 11(12).
3. Lopresti, A. L., Smith, S. J., Malvi, H., & Kodgule, R. (2019). An investigation into the stress-relieving and pharmacological actions of an ashwagandha (Withania somnifera) extract: A randomized, double-blind, placebo-controlled study. Medicine, 98(37).
4. Abedon, B., Auddy, B., Hazra, J., Mitra, A., & Ghosal, S. (2008). A standardized Withania somnifera extract significantly reduces stress-related parameters in chronically stressed humans: a double-blind, randomized, placebo-controlled study. JANA, 11.
5. Kelgane, S. B., Salve, J., Sampara, P., & Debnath, K. (2020). Efficacy and tolerability of Ashwagandha root extract in the elderly for improvement of general well-being and sleep: a prospective, randomized, double-blind, placebo-controlled study. Cureus, 12(2).
6. Cheah, K. L., Norhayati, M. N., Husniati Yaacob, L., & Abdul Rahman, R. (2021). Effect of Ashwagandha (Withania somnifera) extract on sleep: A systematic review and meta-analysis. PloS one, 16(9), e0257843
7. Gannon, J. M., Brar, J., Rai, A., & Chengappa, K. R. (2019). Effects of a standardized extract of Withania somnifera (Ashwagandha) on depression and anxiety symptoms in persons with schizophrenia participating in a randomized, placebo-controlled clinical trial. Ann Clin Psychiatry, 31(2), 123-9.
8. Chengappa, K. R., Brar, J. S., Gannon, J. M., & Schlicht, P. J. (2018). Adjunctive use of a standardized extract of Withania somnifera (Ashwagandha) to treat symptom exacerbation in schizophrenia: a randomized, double-blind, placebo-controlled study. The Journal of Clinical Psychiatry, 79(5), 22496.
9. Chandrasekhar, K., Kapoor, J., & Anishetty, S. (2012). A prospective, randomized double-blind, placebo-controlled study of safety and efficacy of a high-concentration full-spectrum extract of ashwagandha root in reducing stress and anxiety in adults. Indian journal of psychological medicine, 34(3), 255-262.
10. Durg, S., Bavage, S., & Shivaram, S. B. (2020). Withania somnifera (Indian ginseng) in diabetes mellitus: a systematic review and meta‐analysis of scientific evidence from experimental research to clinical application. Phytotherapy Research, 34(5), 1041-1059.
11. Gorelick, J., Rosenberg, R., Smotrich, A., Hanuš, L., & Bernstein, N. (2015). Hypoglycemic activity of withanolides and elicitated Withania somnifera. Phytochemistry, 116, 283-289.
12. Choudhary, D., Bhattacharyya, S., & Joshi, K. (2017). Body weight management in adults under chronic stress through treatment with ashwagandha root extract: a double-blind, randomized, placebo-controlled trial. Journal of evidence-based complementary & alternative medicine, 22(1), 96-106.
13. Moyer, A. E., Rodin, J., Grilo, C. M., Cummings, N., Larson, L. M., & Rebuffé‐Scrive, M. (1994). Stress‐induced cortisol response and fat distribution in women. Obesity research, 2(3), 255-262.
14. Andallu, B., & Radhika, B. (2000). Hypoglycemic, diuretic and hypocholesterolemic effect of winter cherry (Withania somnifera, Dunal) root.
15. Logie, E., & Vanden Berghe, W. (2020). Tackling chronic inflammation with withanolide phytochemicals—A withaferin A perspective. Antioxidants, 9(11), 1107.
16. Devpura, G., Tomar, B. S., Nathiya, D., Sharma, A., Bhandari, D., Haldar, S., … & Varshney, A. (2021). Randomized placebo-controlled pilot clinical trial on the efficacy of ayurvedic treatment regime on COVID-19 positive patients. Phytomedicine, 84, 153494.
17. Kumar, G., Srivastava, A., Sharma, S. K., Rao, T. D., & Gupta, Y. K. (2015). Efficacy & safety evaluation of Ayurvedic treatment (Ashwagandha powder & Sidh Makardhwaj) in rheumatoid arthritis patients: a pilot prospective study. The Indian journal of medical research, 141(1), 100.
18. Singh, N., Bhalla, M., de Jager, P., & Gilca, M. (2011). An overview on ashwagandha: a Rasayana (rejuvenator) of Ayurveda. African Journal of Traditional, Complementary and Alternative Medicines, 8(5S).
19. Shukla, S. D., Bhatnagar, M., & Khurana, S. (2012). Critical evaluation of ayurvedic plants for stimulating intrinsic antioxidant response. Frontiers in neuroscience, 6, 112.
20. LiverTox: Clinical and Research Information on Drug-Induced Liver Injury [Internet]. Bethesda (MD): National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases; 2012-. Ashwagandha. [Updated 2019 May 2].